Witte stok
Vandaag, 15 oktober, is het de internationale dag van de witte stok. Sinds 1964 is 15 oktober de dag om de prestaties van mensen die blind of slechtziend zijn en de witte stok, het instrument van onafhankelijkheid, te vieren. Overgewaaid uit de Verenigde Staten wordt er in Nederland de laatste jaren ook rond 15 oktober speciale aandacht besteed aan de witte stok. Hiervoor is ondermeer de website stopvoordewittestok.nl ontwikkeld. De betrokken organisaties (Oogvereniging, Robert Coppes Stichting, KNGF, Bartiméus en VISIO) hopen op meer begrip van verkeersdeelnemers, zodat ook blinden en slechtzienden veilig kunnen deelnemen aan het verkeer.
Misschien vraag je je nu af waarom ik hierover blog. Simpelweg omdat ik sinds een kleine twee jaar ook gebruik maak van een witte stok. Nu hoor ik je denken, ‘Maar je bent toch niet blind?’. Dat klopt, ik ben niet blind en mijn ogen werken ook nog eens aardig goed. En toch val ik in de categorie slechtziend. Door mijn hersenletsel heb ik Cerebral Visual Impairment (CVI). Mijn hersenen verwerken de beelden die ze via de ogen binnenkrijgen niet goed. Dit zorgt er ook voor dat CVI niet statisch is, de stoornissen in het zien wisselen namelijk steeds. Meer hierover in een volgend blog.
Terug naar de witte stok. Dé witte stok bestaat niet, er zijn diverse uitvoeringen. De meeste mensen kennen de taststok wel. Een lange stok waarmee de gebruiker op de grond tikt of over de grond rolt. Daarnaast bestaat de herkenningsstok. Een korte stok van ongeveer een meter lang, die de gebruiker schuin voor zijn lichaam houdt en waarmee de gebruiker laat zien dat hij of zij een visuele beperking heeft.
Toen ik voor mijn CVI terecht kwam bij VISIO en de ergotherapeut het gebruik van een herkenningsstok opperde, schreeuwde alles in mij ‘NEEEEE!!!! Dit wil ik niet!'. Ik wil niet herkenbaar over straat lopen (zegt zij, die met een megagrote UV bril op haar hoofd loopt). Daarnaast vond ik het niet kunnen om als niet-blinde cq niet-slechtziende met een witte stok te gaan lopen. Het voelde als de boel bedonderen. Tijdens mijn revalidatietraject bij VISIO werd mij langzaamaan duidelijk dat ik door mijn CVI wel degelijk in de categorie slechtziend val én dat ik baat zou kunnen hebben bij het gebruik van een herkenningsstok.
De eerste keer naar buiten met de stok vond ik erg moeilijk, het gevoel een bedrieger te zijn liet me maar moeilijk los. Samen met ergotherapeute en lief gingen we een wandeling maken door het centrum van Apeldoorn. Waar ik voorheen bij drukte half achter lief liep om maar tegen niemand op te botsen, liep ik nu met herkenningsstok in mijn eentje. Mensen gingen voor mij aan de kant en botste ik toch eens tegen iemand op dan verontschuldigde die persoon zich bij het zien van mijn stok direct. Wat een wereld van verschil.
Ik kreeg een stok mee naar huis om te oefenen en te ervaren. De eerste tijd bleef de stok in mijn tas, ik zag er tegenop om de stok in mijn eigen woonplaats te gebruiken. Het gevoel de boel te bedonderen bleef knagen. Veel mensen gaan er van uit als ze iemand zien lopen met een witte stok dat die persoon blind is of heel slecht ziet. En dat was ook mijn perceptie voordat ik bij VISIO terecht kwam. Uiteindelijk ben ik de stok toch gaan gebruiken in drukke situaties.
Ik heb niemand meer nodig om half achter te schuilen als we in de stad lopen. Gewoon hand in hand met je geliefde kunnen lopen in plaats van hem als een schild te gebruiken. De stok zorgt voor ruimte, voor afstand waardoor mijn hersenen iets meer tijd hebben om wat mijn ogen zien, te verwerken. Minder botsingen tegen mensen of dingen, minder vaak sorry zeggen, niet meer de huid volgescholden krijgen omdat je tegen iemand aan botst. De witte stok heeft mij vrijheid gegeven.
